Black Friday - Από τις ουρές στα καταστήματα στο αόρατο ψηφιακό οικοσύστημα που τη στηρίζει
Πολλά έχουν αλλάξει, ακόμα και σε αυτά τα περίπου δέκα χρόνια από τότε που η Black Friday απέκτησε οργανωμένη μορφή στην Ελλάδα. Ιστορικά και διεθνώς, ο όρος εμφανίζεται ήδη από τα μέσα του περασμένου αιώνα και σταδιακά άλλαξε σημασία στο πέρασμα των δεκαετιών, μέχρι να συνδεθεί με το εμπόριο και τις μεγάλες καταναλωτικές εξορμήσεις. Εκεί όπου κάποτε η Black Friday σήμαινε ουρές έξω από τα φυσικά καταστήματα, σήμερα έχει εξελιχθεί σε μια εμπειρία που διατρέχει από τα φυσικά καταστήματα μέχρι το κινητό, το διαδίκτυο, τα e-shop και τα ψηφιακά κανάλια. Η τεχνολογία δεν αλλάζει απλώς τον όγκο των αγορών, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το ίδιο το εμπόριο.
Το φαινόμενο της Black Friday δεν είναι πια απλώς η ημέρα μεγάλων εκπτώσεων στο φυσικό κατάστημα που γνωρίζαμε παλαιότερα. Η τεχνολογία έχει μεταμορφώσει ριζικά αυτόν τον θεσμό, από το πώς οι καταναλωτές αναζητούν και αξιολογούν προσφορές, μέχρι το πώς οι επιχειρήσεις στήνουν τις εκστρατείες και τις υποδομές τους. Σήμερα, η Black Friday έχει εξελιχθεί σε πολυκαναλική εμπειρία: φυσικά καταστήματα, ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shops), κινητά τηλέφωνα, εφαρμογές, συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Αυτή η μετάβαση φέρνει νέες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις για επιχειρήσεις και καταναλωτές.
Τα τελευταία χρόνια, οι αριθμοί αποτυπώνουν καθαρά αυτή τη μετάβαση. Σύμφωνα με τη National Retail Federation (NRF), την Black Friday 2024 στις ΗΠΑ περίπου 87,3 εκατομμύρια καταναλωτές πραγματοποίησαν αγορές online, ενώ 81,7 εκατομμύρια επισκέφθηκαν φυσικά καταστήματα. Την ίδια περίοδο, η Adobe Analytics κατέγραψε online δαπάνη ύψους 10,8 δισ. δολαρίων μόνο για τη Black Friday στις ΗΠΑ, με αύξηση άνω του 10% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Παράλληλα, διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι η πλειονότητα της online κίνησης προέρχεται πλέον από κινητές συσκευές, με το mobile να συγκεντρώνει σε αρκετές αγορές σχεδόν τα δύο τρίτα των online αγορών και σημαντικό ποσοστό καταναλωτών να χρησιμοποιεί συνδυαστικά τόσο το φυσικό κατάστημα όσο και τα ψηφιακά κανάλια για να ενημερωθεί και να ολοκληρώσει αγορές.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Black Friday δεν είναι πια μία μέρα ουράς στο ταμείο, αλλά το αποτύπωμα ενός πολύ πιο σύνθετου ψηφιακού οικοσυστήματος, όπου η προετοιμασία ξεκινά μήνες πριν: από τις ψηφιακές υποδομές των επιχειρήσεων, την οργάνωση των δεδομένων και τις πλατφόρμες που θα υποδεχθούν τον τελικό καταναλωτή.
Οι υποδομές πίσω από τη γιορτή της κατανάλωσης
Πίσω από αυτή τη γιορτή της κατανάλωσης, όμως, κρύβεται ένα πολύ πιο σύνθετο ψηφιακό οικοσύστημα. Όπως αναφέρει η διευθύνουσα σύμβουλος της Generation Y Εύη Μπουκώρου- Γεωργούδα, δεν πρόκειται μόνο για την εμπειρία του καταναλωτή στο front-end, αλλά και για την υποδομή που επιτρέπει σε μια επιχείρηση να είναι πραγματικά έτοιμη μήνες πριν φτάσει η τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου. Από τα οργανωμένα δεδομένα και τις ψηφιακές ροές, μέχρι τα e-shops και τα marketplaces που θα υποδεχθούν τον τελικό καταναλωτή.
Το e-shop, σημειώνει, δεν είναι πλέον μια απλή σελίδα στο διαδίκτυο. Τα e-shop του σήμερα έχουν μετατραπεί σε δυναμικά εργαλεία στρατηγικής, έναν ζωντανό και διαδραστικό καθρέφτη της εμπορικής ταυτότητας κάθε επιχείρησης. Στον κόσμο του e-commerce, ειδικά στο B2C (πώληση στον τελικό καταναλωτή), δεν αρκεί πλέον μία επιχείρηση να έχει απλώς παρουσία. Χρειάζεται να έχει παρουσία που μετατρέπει, που πείθει, που παραμένει ανταγωνιστική σε ένα περιβάλλον διαρκώς μεταβαλλόμενο. Η έμφαση δίνεται πλέον στη μετάβαση από το «απλώς παραγγέλνω online» στο «οικοδομώ εμπορική στρατηγική μέσω ψηφιακής εμπειρίας».
Σε έναν κόσμο όπου η Black Friday δεν είναι πια μια μέρα εκπτώσεων αλλά μια πολυεπίπεδη ψηφιακή εμπειρία, ο τελικός καταναλωτής βλέπει μόνο την κορυφή μιας μεγάλης διαδικασίας: τις προσφορές, τις ταχύτητες, τη διαθεσιμότητα. Πίσω όμως από όλα αυτά η πραγματική δύναμη κρύβεται στις ψηφιακές υποδομές, στα δεδομένα και στις πλατφόρμες που συνδέουν λιανική και τεχνολογία σε έναν ενιαίο μηχανισμό. Και όσο αυτά τα αόρατα θεμέλια εξελίσσονται τόσο πιο ομαλή, ασφαλής και αποδοτική γίνεται η εμπειρία του καταναλωτή, αποδεικνύοντας ότι κάθε κλικ της Black Friday στηρίζεται σε μήνες προετοιμασίας που δεν φαίνονται, αλλά κάνουν όλη την διαφορά.
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ
